Dzień dobry!
Dziś prezentujemy drugi wpis z cyklu Biblioteki Wolności, książkę Samotny tłum autorstwa Davida Riesmana.
Do cyklu zainspirowała nas przyjaciółka Fundacji Sztuki Wolności nominując naszą fundatorkę do popularnej akcji społecznościowej dzielenia się okładkami książek bez komentarza.
Czasami jednak warto dodać komentarz do książki, która odegrała ważną rolę na czyjejś ścieżce rozwoju.
Tak oto powstał pomysł przeniesienia akcji na naszego bloga.
W ramach Biblioteki Wolności fundatorka Fundacji Sztuka Wolności poleca książki, które odegrały ważną rolę w Jej życiu. Niejednokrotnie są to książki, które zainspirowały Ją do ufundowania Sztuki Wolności i do działań odbywających się za pośrednictwem fundacji.
Z okładki książki: Samotny Tłum Davida Riesmana to jedna z najważniejszych książek XX-wiecznej socjologii. W zasadzie nie ma na świecie żadnego podręcznika socjologii, w którym nie padłoby nazwisko Riesmana i stworzonego przezeń pojęcia „samotnego tłumu”.
Cóż znaczy samo pojęcie – rozróżniające społeczeństwa na sterowane tradycją, wewnątrzsterowne i zewnątrzsterowne, zauważa Riesman, iż w niewielkich wspólnotach, także w dawnych społeczeństwach, istniały różnego rodzaje więzi społeczne natomiast w społeczeństwach współczesnych więzi zanikają, ulegają degradacji bądź instrumentalizacji, a często są przedmiotem manipulacji.
I jak pisze w „Socjologii” prof. Piotr Sztompka: W efekcie naturalne wspólnoty zanikają. Ludzie ulegają wykorzenieniu, atomizacji, roztapiają się w anonimowej masie pracowników, urzędników, elektoratu, konsumentów czy publiczności. […] Pojawia się „samotny tłum” łatwo podatny na hasła demagogów, poszukujący silnych, ojcowskich autorytetów, ulegający pokusie autokratycznych czy nawet totalitarnych rządów „prawa i porządku”, gorliwie przyłączający się do różnych ruchów społecznych w poszukiwaniu zastępczych więzi i alternatywnych wspólnot, rekompensujący frustrację i osamotnienie w działaniach destrukcyjnych i antyspołecznych.
Wydane w 1950 roku dzieło Riesmana nawiązuje do nurtu, w jakim tworzył m.in. Erich Fromm, którego Ucieczkę od wolności (która zainspirowała nas do nazwy naszej fundacji) także przedstawimy w tym cyklu. Nurt ten łączy podejście psychoanalizy z antropologią kultury i psychologią społeczną w celu zrozumienia zmian zachodzących w społeczeństwie amerykańskim. 70 lat po premierze książka zaskakuje swoją aktualnością i stanowi świetne uzupełnienie do lektury, którą polecaliśmy w poprzednim wpisie.