Za nami trzecia edycja warsztatów z cyklu Polsko-Ukraińsko-Niemiecki Salon Kultury, których zwieńczeniem był koncert domowy dla zaproszonych gości z Polski i Ukrainy. Trzecia edycja i trzeci koncert były naszym ostatnim spotkaniem w ramach tego projektu, który odbył się dzięki wsparciu ministerstwa spraw zagranicznych RFN, za pośrednictwem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.
W okresie od kwietnia do końca czerwca 2023 roku Fundacja Sztuka Wolności zorganizowała trzy trzydniowe warsztaty muzyczne wokół kultury ludowej Niemiec, Ukrainy i Polski. Ostatniego dnia warsztatów zapraszaliśmy gości na koncert końcowy, na którym Ania Broda Ostap Kukhar i Anastasiia Liakh pokazywali efekty warsztatów. Podczas koncertu dołączała do nich także Izabela Buchowska z wiolonczelą.
Tematem ostatniej edycji były kultura i muzyka Polski, w tym okolic Ostródy i Lubawy. Tylko – czy to naprawdę Polska? Jeśli mowa o pieśniach sprzed kilkuset lat, trudno jest mówić tu o kulturze polskiej, wszakże Lubawa i Ostróda znajdowały się na terenach Prus. Mówiono tu jednak także w języku polskim. Oto sedno naszego polsko-ukraińsko-niemieckiego projektu: na styku kultur powstaje amalgamat, z którego nie sposób sterylnie wyodrębnić jego składniki. W naszym Salonie Kultury wszyscy tego doświadczaliśmy – np. słuchając muzyki.
Trzeci koncert końcowy był pięknym podsumowaniem całego projektu, gdyż cechował się dużą różnorodnością. Rekordowa liczba gości obejmowała osoby reprezentujące różne grupy społeczne – było kilkoro dzieci i była generacja ich dziadków, a nawet pradziadków! Wśród publiczności były osoby z Ukrainy i osoby reprezentujące mniejszość niemiecką na Warmii i Mazurach.
Z radością także tym razem gościliśmy pełnomocnika urzędu marszałkowskiego województwa Warmińsko-Mazurskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych pana Wiktora Marka Leyka, a także przewodniczącego Związku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii i Mazur pana Henryka Hocha. Wielką niespodziankę zrobił nam – nomen omen – proboszcz parafii w Rychnowie ksiądz Krzysztof Niespodziański, który z ukraińskimi gościniami mówił biegle w języku ukraińskim. W naszym salonie, w przerwach pomiędzy występami słychać było zatem języki polski, ukraiński, niemiecki i angielski. Czuliśmy się bardzo zaszczyceni obecnością założycieli zaprzyjaźnionego Teatru Węgajty Mute i Wacka Sobszków, którzy sami przecież tworzą wspaniałą muzykę. To z pewnością nie było nasze ostatnie spotkanie – ta przyjaźń jest godna współpracy!
Wcześniej, przed koncertem od poniedziałku 26 czerwca do środy 28 czerwca pochodząca ze Lwowa Anastasiia Liakh i pochodzący z Kijowa Ostap Kukhar ćwiczyli i improwizowali pod opieką artystyczną Ani Brody, dyrektorki artystycznej tego projektu. Forma kilkudniowych warsztatów umożliwiła kreatywną pracę z repertuarem zaproponowanym przez Anię. Tym razem były to między innymi pieśni z Ostródy, Kraplewa czy Lubawy. Ania Broda, która specjalizuje się w muzyce ludowej i około-folkowej, bada archiwa Polskiej Akademii Nauk czy Instytutu im. Oskara Kolberga. Są to skarbnice melodii, tekstów pieśni czy związanych z nimi zwyczajów. O tym mogliśmy posłuchać podczas koncertu końcowego, kiedy Ania również podkreśliła znaczenie muzyki ludowej dla twórczości Fryderyka Chopina, który podobno lubił grywać na wiejskich potańcówkach i weselach. Nie mogło zabraknąć tego wybitnego twórcy, który przecież także był uosobieniem wielokulturowości.
W środę 28 czerwca 2023 roku spotkaliśmy się w Idzbarku jako życzliwi sobie, przyjaźni i otwarci ludzie. Nasza różnorodność – czy to religijna, narodowościowa, wskazująca na płeć, wiek, czy też światopogląd – jest naturalna i normalna. Radowaliśmy się wspólnym doświadczaniem. Niech to wspomnienie przyświeca nam także w innych obszarach życia. Różnorodność jest. Szanujmy ją szanując siebie nawzajem
.
Żegnamy się z projektem Polsko-Ukraińsko-Niemiecki Salon Kultury, ale nie zamykamy tego rozdziału. Podczas tych dwóch miesięcy mieliśmy okazję przekonać się o wielkim zapotrzebowaniu na tego typu kameralne, ambitne wydarzenia sprzyjające nawiązaniu kontaktów różnych grup społecznych. Wiele wdzięczności spotkało nas od naszych ukraińskich gości i gościń. Dostrzegamy, jak ważne jest stwarzanie możliwości integracji tych osób w ich nowych środowiskach w Polsce. Widzimy również, ile radości, ciekawości i otwartości generują te spotkania. Korzystają z nich wszyscy, bo wszyscy uczymy się od siebie nawzajem. Ania i Olga pracują nad możliwością kontynuacji projektu w nieco zmienionej formie. Z pewnością będziemy podążali tym tropem.
Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w Polsko-Ukraińsko-Niemiecki Salon Kultury!
Zdjęcia: Luis Schönecker, ifa.
Pod galerią zdjęć prezentujemy film z koncertu końcowego III edycji Polsko-Ukraińsko-Niemieckiego Salonu Kultury.
